In de grafische sector spreekt men vaak van steunkleuren, zoals bijvoorbeeld Pantone. Maar wat precies zijn steunkleuren? En vooral: wanneer gebruik je ze best (niet)?
Steunkleuren vullen de leemtes van CMYK op
In vierkleuren drukwerk, waarin CMYK kleuren gebruikt worden, mengt men vier basiskleuren tot heel wat andere kleuren. “Heel wat” uit de vorige zin doet vermoeden dat je niet alle kleuren kan verkrijgen.
En dat is natuurlijk lastig. Gelukkig vullen steunkleuren de lege gaten in het CMYK-spectrum op. Daarnaast hebben ze nog enkele andere bestaansredenen.
Wanneer moet je steunkleuren gebruiken?
In de volgende gevallen zal het niet volstaan om je ontwerpen enkel CMYK te gebruiken.
Fluo steunkleuren
Als je in bijvoorbeeld een promotiefolder fluokleuren wil gebruiken, kan je niet buiten het gebruik van steunkleuren. In de kleurenwaaier van Pantone vind je verschillende kleurcodes terug voor fluokleuren. Deze moet je integreren in je grafisch ontwerp.
Metaalkleuren
Ook voor metaalkleuren moet je terugvallen op steunkleuren. Wil je dus bijvoorbeeld je gouden of zilveren logo op je naamkaartje, zal je ook een steunkleur nodig hebben.
Sommige kleurnuances zijn enkel in Pantone beschikbaar
Tenslotte zijn er ook bepaalde kleurnuances die je niet kan behalen door de vier kleuren van het CMYK-model te mengen. Als je nu net zo’n nuance heel mooi vindt, zal je niet anders kunnen dan een steunkleur te gebruiken.
Wanneer kan je steunkleuren gebruiken?
Buiten de bovenstaande gevallen waarin je een steunkleur moet gebruiken, zijn er ook situaties waarin je kan kiezen tussen CMYK of steunkleur. De onderstaande richtlijnen kunnen je hierbij helpen
Steunkleuren zien er altijd hetzelfde uit
Steunkleuren zijn voorgemengde kleuren die voldoen aan bepaalde standaards, zoals bijvoorbeeld PMS (Pantone Matching System). Dit wil zeggen dat je 100% zeker bent dat je steeds dezelfde kleur voor bijvoorbeeld drukwerk met je logo zal hebben.
Bij CMYK worden de kleuren gemengd tijdens het drukken en kunnen er bepaalde kleurafwijkingen ontstaan. Dit is trouwens de reden waarom vooral heel grote merken Pantone-kleuren gebruiken voor hun logo.
Steunkleuren zijn (soms) goedkoper om te drukken
In sommige gevallen is het goedkoper om bijvooreeld je naamkaartje te laten drukken in steunkleuren in plaats van in vierkleurendruk.
Dit hangt enerzijds af van de drukker, maar anderzijds ook van hoeveel kleuren je huisstijl bevat. Veronderstel dat je logo slechts 1 kleur (bijvoorbeeld groen) heeft. Kies je voor Fullcolor druk, zal de drukker/drukpers een aantal kleuren moeten gebruiken om jouw groen te verkrijgen.
Als je echter een steunkleur zou gebruiken, heb je slechts 1 kleur nodig om hetzelfde groene logo te laten drukken. En betaal je dus (soms) minder. De voorwaarde is dan wel dat de kleur van je logo ook een pantonekleur is. Anders gezegd: dat deze kleur ook voorkomt op je kleurenwaaier.
Het gebruik van een steunkleur kan echter ook duurder uitvallen dan te kiezen voor fullcolor druk. Als je een brochure of folder wil laten drukken waarin foto’s gebruikt worden, moet je sowieso betalen voor FullColor drukwerk.
Als je ontwerp dan ook je logo bevat en in een steunkleur gemaakt is, moeten er eigenlijk 5 kleuren gebruikt worden. Dit kan duurder uitvallen, maar nogmaals: de prijs zal vooral afhangen van de drukkerij.
Kiezen uit een Pantone waaier van kleuren
Bij het kiezen van steunkleuren, is het best om dit te doen met een kleurenwaaier en niet op je computerscherm waarvoor RGB-kleuren gebruikt worden. Het voordeel van zo’n waaier is dat je letterlijk iets in je handen hebt. Je kan kleuren dan ook tegen allerlei achtergronden houden.
Hierbij moet je wel rekening houden met het feit dat papier in de loop van de tijd verkleurt. Een kleurenwaaier die al enkele jaren oud is, is daarom niet 100% betrouwbaar.
Conclusie: een steunkleur gebruiken of toch niet?
De keuze om al dan niet steunkleuren te gebruiken hangt volledig af van jou of je ontwerper. Bovendien sluit je keuze niet automatisch de andere optie uit.
Het is immers perfect mogelijk dat je je logo in zowel CMYK als steunkleuren hebt. Een absolute voorwaarde hiervoor is wel dat je een kleurenwaaier onder ogen krijgt.
Een automatische conversie van het ene kleurenmodel naar het andere in een grafisch opmaakprogramma is mogelijk, maar geheel onbetrouwbaar.
Als je zelf naamkaartjes en dergelijke wil gaan printen, heeft een logo in steunkleur geen zin. Kleurenprinters werken met CMYK-cartridges.
Als de digitale versie van je logo in een steunkleur is gemaakt, loop je het risico dat je je doel voorbijschiet. Waar je namelijk gekozen had voor de zekerheid van een steunkleur, is nu alle moeite voor niets geweest.
